درمان اسهال گوساله با جوش شیرین
اگر پودر الكتروليت در اختيار نداشتيم، برای درمان اسهال گوساله با جوش شیرین تهيه محلول زير مي تواند مؤثر واقع شود.
-
يك قاشق سوپ خوري جوش شيرين،
-
يك قاشق سوپ خوري نمك
-
250 ميلي ليتر دكستروز 50 درصد
استفاده كنيم. نبايد از شكر استفاده گردد.
سپس به مقدار كافي آب گرم اضافه كرده تا حجم آن به مقدار 4 ليتر برسد. سپس اين محلول را هر 3 يا 4 ساعت، بسته به ميزان آب از دست رفته از بدن به ميزان 1 ليتر به گوساله مي دهيم. از اين محلول مي توان به عنوان تنها منبع مواد مغذي به مدت 24 تا 48 ساعت استفاده كرد.
بیماری اسهال گوساله
بعضی وقت ها گاو ها دچار بیماری اسهال گوساله می شوند. همگی با این بیماری برخورد داشته ایم می دانیم که گوساله بجای مدفوع خشک و کمی مرطوب دچار دفع مدفوع روان می گردد.
اسهال گوساله
اسهال اغلب به از دست دادن آب بدن و الكتروليت ها گفته مي شود. اكثر موارد آن در سن 3 تا 16 روزگي رخ مي دهد.
عوارض مختلفي در نتيجه اسهال در گوساله پديدار مي شود.
- از دست دادن مايعات بدن و كاهش حجم خون
- عدم تعادل الكتروليت ها و اسيدوز
- شوك و مرگ حيوان اشاره كرد.
انواع اسهال گوساله
اسهال عفوني گوساله به دو صورت يافت مي شود.
- آنهايي كه باعث ترشح مقادير زيادي مايعات و الكتروليت ها از روده مي شوند .
- مانند اشرشيا كلي K99
- آنهايي كه باعث كاهش جذب مواد از روده مي شوند.
- سالمونلا
- روتا ويروس
- ، كورونا ويروس
- گونه هاي ديگر اشيرشيا كلي.
روش شناسايي اسهال گوساله
در بحث اسهال، موضوع اصلي شناسايي زود هنگام و درمان حيوان مبتلا مي باشد. گوساله هايي كه مقادير قابل توجهي آب از دست داده اند داراي پوستي با قابليت ارتجاعي ضعيفي مي باشند. هنگامي كه پوست اين گوساله ها را مي كشيم اغلب اوقات بيشتر از 3 ثانيه طول مي كشد تا به حالت اوليه خود باز گردد.
اين گوساله ها داراي دهاني خشك و لثه اي سفيد، گوشهايي سرد و چشم هاي گود رفته هستند.
از مواردي كه مي تواند به شناسايي اسهال كمك كند مي توان به غلظت پايين گلوكز خون و كاهش دماي بدن (كمتر از 7/37 درجه سانتي گراد) اشاره كرد.
سطوح الكتروليت هاي خون (سديم، پتاسيم، بيكربنات و كلريد) كاهش مي يابد.
به طور معكوس عملكرد اندام ها به ويژه قلب را تحت تأثير قرار مي دهند. اين حيوانات به طور مشخص افسرده مي باشند.
نحوه درمان اسهال گوساله
در اكثر مواقع اسهال به صورت ناگهانی بین گوساله ها شایع می شود چرا كه این بیماری واگیر دار است و اگر درمان به سرعت انجام نگردد، ممکن است گوساله ها تلف شوند.
اسهال، گوساله ها را ضعیف می کند، در نتیجه آنها آمادگی بیشتری برای مبتلا شدن به بیماری های دیگر پیدا می کنند. براي درمان اسهال اولين اصل، جايگزيني و اصلاح آب و الكتروليت از دست رفته مي باشد.
بعد از آن مي توان از آنتي بيوتيك استفاده نمود. گاهی پس از درمان، عوارض بیماری اسهال مانند ضعف و لاغری بسیار زیاد، مدت ها درگوساله باقی می ماند.
درمان مراحل مختلف اسهال
اگر اسهال به سرعت، هنگامي كه هنوز گوساله ايستاده و نسبتاً سر حال است تشخيص داده شد، مي توان مايعات را به صورت خوراكي و به وسيله بطري يا سر پستانك به گوساله خوراند.
در اين شرايط بهترين درمان اين است كه گوساله شير مصرف كند و چند بار در روز الكتروليت حدود 2 ليتر در هر بار داده تا مايعات از دست رفته طي اسهال جايگزين شوند.
از طريق مصرف شير، گوساله مي تواند مقاديري ماده مغذي و انرژي جذب كند.
گوساله به خواب رفته ناشی از اسهال
گوساله هايي كه از شدت اسهال خوابيده هستند ولي هنوز علائم حياتي از خود نشان مي دهند.
احتمالاً نيازمند تجويز مايعات به وسيله لوله معدي مي باشند. اين گوساله ها به الكتروليت با انرژي بالا (داراي گلوكز) نياز دارند.
الكتروليت بايستي چندين بار در روز و در هر بار حدود 2 ليتر به گوساله خورانده شود. براي اين گوساله ها بايستي يك منبع گرما در نظر گرفته شود.
گوساله بیهوش ناشی از اسهال
گوساله هايي كه بيهوش هستند بايستي مايعات را به صورت وريدي دريافت كنند.
اين گوساله ها داراي گردش خون بسيار ضعيفي مي باشند و مصرف الكتروليت به صورت خوراكي و تزريق زير جلدي به دليل عدم جذب، پاسخ نمي دهد.
در هنگام تجويز مايعات علاوه بر دقت عمل بايستي موارد زير نيز رعايت شود:
- مقدار مايعات از دست رفته طي اسهال بايستي جايگزين شوند.
- احتياجات نگهداري (50 ميلي ليتر به ازاي هر كيلوگرم) بايستي تأمين گردد.
اشتباه گاوداران هنگام اسهال گوساله
يكي از اشتباهات رايج كه گاودار طي اسهال مرتكب مي شود، دادن مقادير كمي مايعات به گوساله مي باشد. يك گوساله 45 كيلوگرمي كه حدود 10 درصد وزن بدنش آب از دست داده روزانه به 10 ليتر مايعات نياز دارد.
عوامل به وجود آورنده اسهال گوساله
شايعترين عوامل به جود آورنده اسهال گونه هاي مختلف اشيرشيا كلي، سالمونلا، كلستريديوم پرفرنژنس، روتا ويروس، كورونا ويروس، كريپتوسپوريديوم و انگل كوكسيديا (آيمريا) مي باشند.
اشيرشيا كلي
اين باكتري هنگامي كه وارد جريان خون شود (سپتي سمي) مي تواند باعث ايجاد التهاب در هر نقطه بدن گردد ولي آسيب پذيرترين نقاط شامل: كليه ها، مغز و مفاصل مي باشند.
حيواناتي كه به اين نوع اسهال مبتلا مي شوند به درمان پاسخ نداده و زنده نخواهند ماند.
اشيرشيا كلي انتروتوكسيژنيك (سويه K99)
اين باكتري به سلول هاي پوششي داخل روده متصل شده و باعث ايجاد اسهال شديد مي گردد. اين نوع اسهال در گوساله هاي 1 تا 3 روزه رخ مي دهد.
با تغذيه آغوز گاوهايي كه با سويه K99 واكسينه شده اند، مي توان از اين نوع اسهال جلوگيري نمود. براي سويه هاي ديگر اشيرشيا كلي كه باعث اسهال شديد و آبكي در گوساله مي شوند، واكسني موجود نمي باشد.
سالمونلا
اين باكتري باعث آسيب بافتي مي شود و در جذب مواد اختلال ايجاد مي كند و همچنين باعث سپتي سمي نيز مي گردد. اين باكتري از تمام منافذ بدن به بيرون انتشار مي يابد و مي تواند مخزني براي ايجاد عفونت در انسان و ديگر حيوانات باشد.
اين باكتري مي تواند خود را با محيط پيرامون وقف داده و سويه هايي كه به آنتي بيوتيك مقاوم هستند نيز رايج مي باشند. حيوانات بيماري كه بهبود مي يابند اغلب به صورت حامل باكتري باقي مي مانند و تحت تنش، باكتري را به بيرون منتشر مي كنند.
كلستريديوم پرفرنژنس
عفونت هايي كه توسط اين باكتري ايجاد مي شوند با نام آنتروتوكسمي (وجود توكسين در روده) شناخته مي شوند. آنتروتوكسمي به وسيله سمي كه توسط اين باكتري توليد مي شود به وجود مي آيند و معمولا كشنده مي باشد.
اين بيماري شروع ناگهاني دارد، گوساله هاي درگير، بي ميل و خسته به نظر مي رسند و به ناحيه شكم خود لگد مي زنند. اسهال خوني نيز ممكن است به وجود آيد. عفونت معمولا در اثر تغييرات آب و هوايي، تغييرات در خوراك و تغذيه گاوها و اعمال مديريتي نا درست به وجود مي آيد.
گوساله هاي گرسنه اي كه به يكباره شير زيادي مصرف مي كنند محيط مناسبي را براي رشد و توليد سم اين باكتري ها فراهم مي نمايند. در بسياري از موارد گوساله ها ممكن است بدون نشان دادن علائم خاصي تلف شوند.
اسهال ویروسی گوساله
از قبيل روتاويروس و كورونا ويروس باعث آسيب به سلول هاي روده و منجر به ايجاد مشكلاتي در جذب مواد مغذي و مايعات مي گردند. ويروس به وسيله گاوها و گوساله هاي بيمار به مقدار كم به محيط وارد مي شوند و براي چند روز عفونت زا باقي مي مانند.
واكسن هايي براي اين دو ويروس در دسترس است ولي ميزان موفقيت در پيشگيري از اين بيماري متغير مي باشد. آنتي بيوتيك مي تواند براي پيشگيري از عفونت ثانويه باكتريايي مؤثر باشد ولي بر خود ويروس هيچ گونه اثري ندارد.
اسهال گاو
اسهال گاو با( ویروس bvd) گرچه عامل رايجي در اسهال نمي باشد، مي تواند باعث اسهال تك گير و مرگ در گوساله هاي جوان گردد. علائم اسهال در حدود 24 ساعت تا 3 روز بعد از ورود ويروس به بدن آغاز مي گردد.ممكن است روزها يا هفته ها در صورت زنده ماندن گوساله ادامه يابد. ساييدگي و زخم هاي زبان، لب و دهان، جراحات متداولي هستند كه در گوساله هاي زنده يافت مي شود.
BVD یک علت شایع مشکلات تنفسی و تولید مثلی در گله است. این یک بیماری مهم اقتصادی در بسیاری از کشورها است و تصور می شود مشکلات ناشی از این بیماری در برخی مناطق رو به افزایش است. اگرچه BVD به خودی خود یک بیماری است، باعث تعدادی از عفونتهای گذرا میشود که اغلب علت سلامت حیوانات و مشکلات اقتصادی است. علت اسهال ویروسی گاوی یک بیماری ویروسی در گاو و سایر نشخوارکنندگان است که توسط ویروس اسهال ویروسی گاوی (BVDV) ایجاد می شود. BVD به روش های مختلفی منتقل می شود. یا از طریق عفونت مادرزادی جنین یا بعد از تولد. عفونت های مادرزادی ممکن است باعث تحلیل، سقط جنین، مرده زایی یا تولد زنده شوند. جنین های آلوده مادرزادی که در عفونت رحم زنده می مانند (یعنی نوزادان زنده) ممکن است به عنوان گوساله های آلوده به BVDV متولد شوند. عفونت BVDV در این گوساله ها در تمام طول عمر گوساله باقی می ماند و BVDV را به طور مداوم در محیط مزرعه می ریزد.
علائم اسهال گاو با bvd
در اسهال گاو ، علائم بالینی بسیار متغیر است. علائم عفونت حاد شامل تب، بی حالی، بی اشتهایی، ترشحات چشمی، ضایعات دهانی ترشحات بینی، اسهال و کاهش تولید شیر است. عفونت مزمن ممکن است منجر به علائم بیماری مخاطی شود. در گوساله ها ، شایع ترین نقص مادرزادی ، هیپوپلازی مخچه است. علائم این موارد عبارتند از: آتاکسی/ عدم هماهنگی داوطلبانه حرکات عضلانی ؛ لرزش موضع گسترده تلو تلو خوردن شکست در پرستاری در موارد شدید گوساله ممکن است بمیرد. عفونت های گذرا شامل اسهال، ذات الریه گوساله، کاهش تولید شیر، اختلالات تولید مثل، افزایش بروز سایر بیماری ها و مرگ می شود. تلفات ناشی از عفونت جنین شامل سقط جنین می شود. نقص مادرزادی؛ گوساله های ضعیف و غیر طبیعی کوچک؛ حیوانات غیرمستقیم و دائماً آلوده (PI)؛ و مرگ در میان حیوانات PI. رفتار درمان BVD در درجه اول به درمان حمایتی محدود می شود. پس از شناسایی ، حیوانات آلوده باید کشتار شوند.
جلوگیری از اسهال گاو
تحقیقات برای بررسی پتانسیل پرورش حیواناتی که کمتر مستعد ابتلا به این بیماری هستند، ادامه دارد. در حال حاضر هیچ نژادی مزیتی ندارد. یک استراتژی برای به حداقل رساندن انتقال BVD این است که گاوهای آلوده کمتر عفونی شوند و این می تواند با افزایش تیتر آنتی بادی به دست آید. گاوهایی که در زمان ابتلا به عفونت حاد BVDV دارای آنتی بادی هستند ، ویروس زیادی را دفع نمی کنند و ویروس را برای مدت کوتاهی از بین می برند. در مزرعه آنجا برای تولیدکنندگان مهم است که حیوانات آلوده را از گله جدا کنند. آزمایش خون، گوسالهها را در کلبههای انفرادی شناسایی میکند، برخلاف اسکان گروهی، تماس و خطر عفونت را کاهش میدهد و تراکم جوراب را کاهش میدهد. واکسیناسیون استراتژیک و آغوز با کیفیت بالا نیز می تواند نسبت گاوهای حساس را کاهش دهد. یک برنامه کنترل BVD در مزرعه با هدف جلوگیری از عفونت های جنینی، از بین بردن زیان باروری و کاهش تلفات ناشی از عفونت های گذرا می باشد. کنترل با ترکیبی از حذف گاو PI، واکسیناسیون و افزایش امنیت زیستی به دست می آید.
واکسن اسهال گاو
واکسن های BVD در دسترس هستند. این دو دسته واکسن های ویروس زنده اصلاح شده (MLV) و واکسن های ویروس کشته شده (KV) هستند. به طور کلی، واکسنهای MLV در مرحله اولیه ایمنسازی تنها به یک دوز نیاز دارند، اما کار با آنها دشوارتر است. واکسنهای KV معمولاً گرانتر هستند و بیش از یک دوز در طول ایمنسازی مورد نیاز است. با این حال، واکسنهای KV کمتر مستعد غیرفعالسازی در اثر افراطهای دما هستند، و کمتر مستعد غیرفعال شدن توسط مواد شیمیایی هستند. تشخیص از آنجایی که گوسالههای آلوده دائمی (PI) طبیعی به نظر میرسند و عمل میکنند، بسیار مهم است که تولیدکنندگان از آزمایشهای تشخیصی برای شناسایی حیوانات PI و حذف آنها از گله استفاده کنند. PCR حساسترین ابزار برای شناسایی زودهنگام گوسالههای PI است، بنابراین کشاورزان میتوانند در اسرع وقت این حیوانات را که به شدت ریزش میکنند از گله خارج کنند. تشخیص BVDV در گوسالههای تازه متولد شده با استفاده از آزمایشهای مبتنی بر آنتیبادی میتواند دشوار باشد، زیرا گوسالهها میتوانند تیتر آنتیبادی مادری بسیار بالایی نسبت به BVDV داشته باشند، عمدتاً از طریق آغوز بلعیده شده. این آنتی بادی های مادری به ویروس متصل می شوند و از تشخیص آن در این نوع آزمایش جلوگیری می کنند. به این حالت عموماً محافظ می گویند. آزمایشهای PCR از نمونههای خون یا بافت (بریدگی گوش) استفاده میکنند، میتوانند در مدت زمان بسیار کوتاهی تکمیل شوند و نتایج بسیار دقیقی ارائه دهند. تست های مبتنی بر آنتی بادی برای غربالگری شیر فله استفاده می شود و امکان تشخیص عفونت های BVDV را در برنامه های غربالگری و ریشه کنی در مقیاس بزرگ فراهم می کند.
كريپتوسپوريديوم
تك ياخته اي است كه در حيواناتي كه دچار سركوب دستگاه ايمني شده باشند يافت مي شود. همچنين اين تك ياخته به صورت عفونت همزمان، همراه با ديگر باكتري ها و ويروس ها نيز يافت مي شود.
اين انگل سطح سلول هاي روده را اشغال كرده و باعث ايجاد مشكل در جذب مواد مغذي و مايعات مي گردد. واكسني جهت پيشگيري موجود نمي باشد. تشخيص اين بيماري از طريق آزمايش مدفوع امكانپذير است. اكثر حيوانات مبتلا با اعمال درمان هاي حمايتي بهبود مي يابند.
كوكسيديا
اسهال كوكسيديايي معمولاً در گوساله هاي 3 تا 6 ماهه رخ مي دهد و ممكن است از حالت آبكي تا خوني متغير باشد. مرگ و مير مي تواند رخ دهد. بهترين راه تشخيص اين بيماري آزمايش مدفوع مي باشد.
داروهايي در جهت درمان و پيشگيري از كوكسيديوز وجود دارد. ميزان وقوع بيماري مي تواند با مديريت صحيح و كارهاي درماني كاهش يابد. حيوانات حامل مي توانند تخمك عفوني را از طريق مدفوع به محيط منتشر كنند و مخزن عفونت براي ساير حيوانات باشند.
عوامل غير عفوني اسهال
عوامل غير عفوني اسهال بهترين تعريف براي كم و كاستي هاي مديريتي مي باشند. تغذيه ناكافي، شرايط محيطي نامساعد، عدم توجه كافي به گوساله هاي تازه متولد شده يا تركيبي از عوامل فوق باعث شيوع اسهال بين گوساله ها مي شود.
رايج ترين عوامل غير عفوني اسهال
1- تغذيه نا كافي گاو آبستن به خصوص در يك سوم پايان آبستني:
اگر نياز انرژي و پروتئين گاو آبستن برآورده نشود، كيفيت و مقدار آغوز توليدي به طور معكوس تحت تأثير قرار مي گيرد. همچنين كمبود ويتامين هاي A و E و مواد معدني كم مصرف با افزايش وقوع اسهال در گوساله ها ارتباط دارند.
2- قرار دادن گوساله تازه متولد شده در معرض محيط نامساعد:
گل و لاي، ازدحام بيش از حد، محيط آلوده، زايش تليسه ها و گاوهاي بالغ در يك مكان، برف، طوفان، سرما و بارش باران، همه اين موارد در قرار دادن گوساله در معرض عوامل عفوني و ايجاد اسهال دخيل مي باشند. توجه به گوساله تازه متولد شده در شرايط سخت زايي و آب و هواي نامساعد ضروري مي باشد.
بدن گوساله تازه متولد شده فاقد پادتن هايي مي باشد كه بر عليه عوامل عفوني به وجود آورند اسهال مبارزه مي كنند. گوساله اين پادتن ها را تنها از طريق آغوز به دست مي آورد.
به همين دليل هر گونه تلاشي در جهت پيشگيري از اسهال به وسيله واكسيناسيون گاوها بيهوده مي باشد مگر آنكه در عمل گوساله مقادير كافي آغوز در 2 تا 4 ساعت اوايل زندگي خود دريافت كرده باشد.
با خوردن آغوز، مقاومت گوساله در برابر بیماری ها درتمام عمر زیاد می شود. مقدار آغوزی را که گوساله نیاز دارد بايد در دو وعده دريافت كند. وعده اول بلافاصله بعد از تولد و وعده دوم، سه تا چهار ساعت بعد از آن
آغوز گاوهاي مسن براي گوساله ها بسيار سودمند تر مي باشند. همچنين مخلوط کردن آغوز گاوهای مسن و گاوهای جوان و دادن آن به گوساله گاوهای جوان نیز سودمند مي باشد.
اسهال گوساله ناشی از تغذيه نامناسب
تحت شرايط خاص، يك گوساله با الگويي از پرستاري كه نيازهايش را برآورده مي سازد، سازگار مي گردد. اسهال تغذيه اي که به دلیل مصرف نادرست خوراک دام یا به وسيله هر عاملي كه باعث مختل ساختن اين عادت شود ايجاد مي گردد.
اسهالي كه در اثر تغذيه ايجاد مي شود معمولاً سفيد رنگ است و از شير هضم نشده در روده ناشي مي شود. اين نوع اسهال باعث مشكلات جزئي مي گردد و اكثر گوساله هاي مبتلا در صورتي كه هنوز فعال هستند نيازي به درمان ندارند، ولي اگر گوساله افسرده گرديد بايستي مبادرت به درمان نمود.
پيشگيري از اسهال گوساله
1- مصرف آغوز را بلافاصله بعد از تولد گوساله به حداكثر برسانيد. (روده گوساله فقط در 24 ساعت اول اجازه ورود پادتن ها را به داخل بدن مي دهد).
2- شرايط بدني و تغذيه گاو آبستن را در سطح مناسب نگهداريد.
3- تعداد عوامل عفونت زا كه گوساله در معرض آن ها قرار دارد را به حداقل برسانيد. (محيط نگهداري گوساله را تميز كنيد).
4- ازدحام بيش از حد به طور چشمگيري موجب افزايش تعداد عوامل بيماري زا در محيط مي شود.
5- محل زايش را تا جايي كه امكان دارد خشك نگهداريد.
6- حيوانات بيمار را در مكاني جداگانه نگهداري كنيد.
7- تجهيزات را بعد از هر بار استفاده تميز و ضد عفوني كنيد.
8- يك گوساله سالم به طور طبيعي با اكثر عوامل بيماري زا مواجه خواهد شد و يك ايمني فعال بر عليه آنها ايجاد مي كند.
9- تراكم گوساله هاي حساس را به حداقل برسانيد.
عواملي كه پيدايش اسهال را تحت تأثير قرار مي دهند
- بعضي از گله ها به طور ژنتيكي مقاوم تر از ساير گله ها و در نتيجه داراي ايمني بالايي مي باشند.
- بعضي از گله ها داراي شرايط تغذيه بهتري مي باشند.
- گوساله هايي كه از تليسه ها متولد مي شوند به احتمال بيشتري دچار اسهال مي شوند زيرا آغوز تليسه ها داراي مقادير كمتري پادتن نسبت به گاوهاي مسن تر مي باشد.
- تجمع كود در گاوداري حضور عوامل عفونت زا را افزايش مي دهد.
- شرايط محيطي نامناسب با ميزان وقوع اسهال در ارتباط است.
- تعداد گوساله هاي اسهالي كه محيط را آلوده مي سازند نيز ممكن است تأثير گذار باشد.
شرايط واكسيانسيون گله گاوهاي شيري و نوع عامل عفونت زا نيز تأثير گذار است.
درمان اسهال گوساله
اكثر كارشناسان توصيه مي كنند كه به هر گوساله مقدار 4 ليتر آغوز طي 2 ساعت اول بعد از تولد داده شود. اين مقدار نيز مي تواند به دو بخش تقسيم گردد.
2 ليتر اول در 2 ساعت اول زندگي و 2 ليتر بعدي 4 تا 6 ساعت بعد از تولد. اگر آغوز سنج در اختيار داريم از آغوزي استفاده كنيم كه غلظت آن حداقل 50 ميلي گرم در هر ميلي ليتر باشد.
هر گاه آغوز جمع آوري گرديد آن را در يك ظرف بهداشتي قرار داده و براي استفاده هاي بعدي منجمد كنيد. هنگام ذوب كردن يخ آغوز، از جوشاندن آن خودداري كنيد، به دليل اينكه پادتن هاي موجود در آن تخريب مي شوند.
تزريق ويتامن A مي تواند براي گوساله هاي تازه متولد شده مفيد باشد، زيرا اين ويتامين با اسهال ارتباط دارد. گوساله تازه متولد شده بايستي مقدار 500،000 واحد دريافت كند.
محافظت كننده هاي روده نظير بيسموت ساب سيترات و همچنين استفاده از پروبيوتيك ها نيز ممكن است مفيد باشند.
نکات مورد توجه در بیماری اسهال
به ياد داشته باشيد كه محلول ساخته شده نمي تواند جايگزين محلول هاي تجاري شود. همچنين اين محلول تنها بايد به صورت خوراكي مصرف گردد.
كودكان، افراد با سيستم ايمني ضعيف و زنان باردار به بيماري هاي مشترك حساس تر مي باشند و به هيچ وجه نبايد با گوساله هاي بيمار كار كنند.
به ياد داشته باشيد كه بسياري از عوامل عفوني اسهال مي توانند سبب بروز بيماري در انسان گردند.
هنگام كار با گوساله هاي بيمار از دستكش و پوشش پوتين (كاور) استفاده كنيد و بعد از آن دست هاي خود را بشوييد.
منبع:
Stoltenow, C. Dyer, N. 2013. Calf
منبع این نوشتار : نویسنده دکتر ماکان هادی زمانی