کنستانتره دامی

کنسانتره دامی  همان خوراک دام است که  طی فرمول خاص برای مصارف خاص ترکیب شده است که شامل دانه ها غلات ویتامین ها و پروبیوتیک هاست.کنسانتره تولید شده در شرکت مانا طب بیستون تحت نام  خوراک طلایی عرضه می شود.کنستانتره اصطلاح رایج در میان دام داران می باشد و منظور خوراک دام صنعتی تولید شده در کارخانه است.

همانطور که غذا برای ما انسان ها از اهمیت خاصی برخوردار است و اگر غذاهایی که میخوریم مورد توجه قرار نگیرند باعث ایجاد ضعف و مریضی می شود، دام ها نیز همینطور هستند. چه دام ما گوسفند باشد چه گاو فرقی نمیکند. به غذای مورد استفاده غنی شده حیوانات اهلی کنسانتره دام میگوییم.

کنسانتره چیست؟

کنسانتره ها حاوی مواد غذایی پرانرژی هستند که عمدتاً برای افزایش چگالی انرژی به جیره اضافه می شوند. آنها غلات یا محصولات جانبی غلات ، ریشه و غده هستند ، غذاهای مایع مانند ملاس ، چربی و روغن

امروزه کاربرد کلمه کنسانتره در تغذیه دام و طیور، و سپس در صنایع غذایی استفاده می‌شود. معنی لغوی کنسانتره یعنی متراکم و به هر ماده ای که دارایی ترکیبات غنی و متراکم از یک یا چند نوع ماده باشد کنسانتره می‌گویند.

انواع اصلی خوراک خوراک دام به شرح زیر طبقه بندی می شود:

(1) کنسانتره با ارزش انرژی بالا، از جمله چربی، غلات و محصولات جانبی آنها (جو، ذرت، جو دوسر، چاودار، گندم)، کنجاله های روغنی با پروتئین بالا یا کیک (سویا، کلزا). ، پنبه دانه، بادام زمینی [بادام زمینی]) و فرآورده های جانبی حاصل از فرآوری چغندر قند، نیشکر، حیوانات و ماهی، و….

(2) علف های زراعی، از جمله علف های مرتعی، یونجه، سیلاژ، محصولات ریشه، کاه، و استور (ساقه ذرت) .

در شیوه های کشاورزی آمریکای شمالی و شمال اروپا ، جو ، ذرت ، جو دوسر ، چاودار و سورگوم تقریباً به طور کامل به عنوان خوراک دام پرورش داده می شود ، اگرچه مقادیر کمی از آن برای مصرف انسان نیز پردازش می شود. این غلات به صورت کامل یا آسیاب شده، به صورت جداگانه یا مخلوط با وعده های غذایی روغنی با پروتئین بالا یا سایر محصولات جانبی، مواد معدنی و ویتامین ها تغذیه می شوند تا یک خوراک کامل برای گوسفند و گاو ها و طیور یا یک مکمل غذایی مناسب برای نشخوارکنندگان و اسب ها تشکیل شود. تولید غلات به دلیل شرایط دما یا رطوبت یا ترکیبی از هر دو فصلی است. تولید یک دوره کامل سال در طول فصل رشد محدود ضروری است.

دانه به رطوبت 14 درصد یا کمتر خشک می شود تا از جوانه زدن یا قالب گیری جلوگیری شود. سپس دانه در ظروف یا ساختمان هایی ذخیره می شود که حشرات و جوندگان نمی توانند آن را از بین ببرند. به طور کلی ذخیره سازی بیش از یک سال ذخیره غلات برای استفاده به عنوان خوراک مطلوب است، زیرا گاهی اوقات شکست محصول رخ می دهد.

وعده های غذایی با پروتئین بالا

وعده های غذایی با پروتئین بالا دانه های گیاهی که عمدتاً به عنوان منبع روغن برای مصارف غذایی انسان و مصارف صنعتی تولید می شوند عبارتند از سویا، بادام زمینی (بادام زمینی)، بذر کتان (بزرک)، کلزا، پنبه دانه، نارگیل، روغن نخل و تخمه آفتابگردان. پس از پردازش این دانه ها برای حذف روغن، بقایای آن که ممکن است حاوی 5 تا کمتر از 1 درصد چربی و 20 تا 50 درصد پروتئین باشد، به عنوان خوراک دام به بازار عرضه می شود.

دانه های پنبه و بادام زمینی

دانه های پنبه و بادام زمینی دارای پوسته یا پوسته چوبی هستند که معمولاً قبل از پردازش جدا می شوند – اگر پوسته یا پوسته دست نخورده باقی بمانند، محصول جانبی حاصل از نظر فیبر بالاتر و به میزان قابل توجهی از نظر پروتئین و ارزش انرژی کمتر است. کیفیت پروتئین این وعده های غذایی برای تک معده ها بسته به سطح و در دسترس بودن اسیدهای آمینه موجود بسیار متفاوت است. نشخوارکنندگان به طور کلی فقط به منابع پروتئین یا نیتروژن نیاز دارند تا میکروب های شکمبه بتوانند اسیدهای آمینه را سنتز کنند.این خوراک‌های پر پروتئین مکمل علوفه‌های ارزان قیمت، دانه‌های غلات و سایر خوراک‌های کم پروتئین هستند تا پروتئین و اسیدهای آمینه مورد نیاز برای رشد یا تولید کارآمد را فراهم کنند. مکمل انتخاب شده برای رژیم غذایی خاص بستگی زیادی به هزینه و در دسترس بودن منبع دارد.

محصولات فرعی چغندر قند و نیشکر

از صنعت چغندر قند، سر چغندر است که در مزرعه به صورت تازه یا سیلو شده استفاده می شود، و تفاله چغندر خشک و ملاس چغندر که در کارخانه های قند تولید می شود. ملاس نیشکر باقیمانده حاصل از تولید شکر نیشکر است. اینها همه منابع خوش طعم و با کیفیت کربوهیدرات هستند. باگاس نیشکر (بقایای ساقه) فیبری، سخت هضم و ارزش خوراک بسیار پایینی دارد. در اروپا چغندر و برخی ریشه های دیگر به عنوان خوراک دام پرورش داده می شود. ملاس مرکبات و خمیر خشک مرکبات که عموماً با هزینه کم به عنوان محصولات جانبی صنعت آب مرکبات در دسترس هستند، اغلب به عنوان خوراک باکیفیت برای گاو و گوسفند استفاده می شود.

سایر خوراک های فرعی

مقادیر زیادی از خوراک دام، محصولات جانبی یا بقایای فرآوری تجاری غلات برای مصرف انسان است. بزرگترین گروه از این خوراک های فرعی از آسیاب گندم، از جمله سبوس گندم، دانه های متوسط ​​گندم، کنجاله جوانه گندم و خوراک آسیاب گندم به دست می آید. در برخی مناطق، ضایعات نانوایی مانند نان بیات و باقیمانده، رول ها و انواع شیرینی ها را آسیاب می کنند و به عنوان پرکننده یا خوراک حیوانات خانگی و حیوانات مزرعه استفاده می کنند. سبوس برنج و پوسته برنج به روشی مشابه از آسیاب هایی که برنج را برای غذای انسان صیقل می دهند به دست می آیند. خوراک گلوتن ذرت، کنجاله گلوتن ذرت و خوراک هومینی به عنوان محصولات جانبی از تولید نشاسته برای مصارف صنعتی و غذایی تولید می شوند.

غلات آبجو

غلات و مواد محلول کارخانه های تقطیر ذرت، و مخمر آبجو خوراک دام مفیدی هستند و از بقایای خشک شده صنایع تخمیر که آبجو و الکل های مقطر تولید می کنند، جمع آوری می شوند.

ضایعات کارخانه های کنسرو آناناس شامل سبوس یا تفاله آناناس و برگ های سیلو شده گیاه است.

محصولات جانبی کشتارگاه‌ها و کارخانه‌های بسته‌بندی گوشت که حیوانات را تبدیل به گوشت می‌کنند شامل خوراک‌هایی مانند گوشت و آرد استخوان، مخزن (بقایای حیوان پس از تبدیل چربی در کشتارگاه)، ضایعات گوشت، آرد خون، فضولات طیور و پودر پر می‌شود.

انواع و کیفیت های مختلف پودر ماهی توسط کارخانه های فرآوری ماهی تولید می شود. این محصولات جانبی حیوانی معمولاً حاوی 50 درصد یا بیشتر پروتئین با کیفیت بالا و عناصر معدنی کلسیم و فسفر هستند.

آرد استخوان بخار پز شده به ویژه دارای این مواد معدنی مهم است.

شیر بدون چربی خشک، آب پنیر خشک و دوغ خشک از محصولات فرعی خوراک صنایع لبنی هستند.

علف ها و حبوبات مرتعی

علف ها و حبوبات مرتعی، اعم از بومی و کشت شده، مهمترین منبع تغذیه نشخوارکنندگانی مانند گاو، اسب، گوسفند و بز هستند. در طول فصل رشد آنها بیشتر خوراک این حیوانات را با هزینه ای کمتر از خوراک هایی که نیاز به برداشت ، فرآوری و حمل دارند تهیه می کنند. صدها علف، حبوبات، بوته ها و درختان مختلف به عنوان خوراک حیوانات چرا قابل قبول هستند. ارزش غذایی واریته های کشت شده مورد مطالعه قرار گرفته است، اما اطلاعات برای بسیاری از گونه هایی که به طور طبیعی وجود دارند ناقص است.

یونجه

یونجه با خشک کردن علف ها یا حبوبات زمانی که به مرحله حداکثر رشد گیاه نزدیک می شوند و قبل از رشد بذر تولید می شود. نشان داده شده است که این مرحله حداکثر بازده پروتئین قابل هضم و کربوهیدرات ها را در واحد سطح زمین می دهد. برای جلوگیری از قالب‌گیری، گرم شدن و فساد در حین ذخیره‌سازی، میزان رطوبت معمولاً کمتر از 18 درصد کاهش می‌یابد. یونجه‌های حبوبات مانند یونجه و شبدر سرشار از پروتئین هستند، در حالی که علف‌ها (مانند تیموتی و علف سودان) پروتئین کمتری دارند و بسته به مرحله بلوغ و میزان کود نیتروژنی که به آنها اعمال می‌شود، به طور قابل توجهی متفاوت است. یونجه ذخیره شده زمانی به حیوانات تغذیه می شود که علف تازه مرتع کافی در دسترس نباشد.

سیلو

سیلو با بسته بندی گیاهان نابالغ در یک ظروف نگهداری از هوا و اجازه دادن به تخمیر برای تولید اسیدهای استیک و لاکتیک ساخته می شود که خوراک مرطوب را حفظ می کند. ذخیره سازی ممکن است در سیلوهای برج عمودی یا در سنگرهای زیر زمین باشد. غلظت رطوبت اولیه علوفه بسته به نوع سیلو باید بین 50 تا 70 درصد باشد. سطوح رطوبت کمتر می تواند در به دست آوردن بسته بندی کافی برای خروج هوا با مشکل مواجه شود و ممکن است منجر به قالب گیری یا سایر فسادها شود. رطوبت بیش از حد باعث از بین رفتن مواد مغذی در اثر نشت و تولید سیلاژ بسیار اسیدی و نامطلوب می شود. علوفه سیلو شده را می توان برای مدت طولانی تری با اتلاف کمتر مواد مغذی نسبت به یونجه خشک نگهداری کرد. ارزش غذایی سیلو بستگی به نوع علوفه سیلو شده و موفقیت آمیز بودن آن دارد. در تهیه سیلو از ذرت، سورگوم، علف‌ها و گاهی علوفه‌های حبوبات استفاده می‌شود.

محصولات ریشه ای

محصولات ریشه ای به دلایل اقتصادی کمتر از گذشته به عنوان خوراک دام استفاده می شود. چغندر (آنگ)، روتاباگا، کاساوا، شلغم و گاهی اوقات سیب زمینی اضافی به عنوان خوراک استفاده می شود. در مقایسه با سایر خوراکها، محصولات ریشه از نظر محتوای ماده خشک و پروتئین کم هستند. آنها بیشتر انرژی می دهند.

نی و بدنه

مقادیری از کاه باقی مانده پس از برداشت محصولات گندم، جو، جو و برنج به عنوان خوراک دام و سایر نشخوارکنندگان استفاده می شود. نی ها پروتئین کم و فیبر زیادی دارند. قابلیت هضم کم است کاه در نگهداری حیوانات بالغ در مواقعی که سایر خوراکها کمبود دارند مفید است ، اما از نظر تغذیه بسیار کم است تا بتواند برای مدت طولانی غذای رضایت بخشی باشد مگر اینکه با غذاهای دیگر که پروتئین ، انرژی قابل هضم و مواد معدنی مورد نیاز برای رشد و تولید را تأمین می کند ، تکمیل شود. به تصفیه کاه با قلیایی قابلیت هضم سلولز را افزایش می دهد و ارزش آن را به عنوان منبع انرژی برای حیوانات افزایش می دهد.

کنسانتره دامی

اصطلاح کنسانتره در تغذیه دام نیز به کار می‌رود و ماده غذایی برای تغذیه دام است. کنسانتره در تغذیه دام شامل تمام مواد مورد نیاز برای پرواربندی دام بوده و کمابیش دارای بیش از ۷ درصد از پروتیین و ۱۸ درصد فیبر است.تمامی دامها و گوسفندان در هنگام پرواربندی باید به خوبی تغذیه شوند.

شاید شما در نگاه اول تصور کنید که تمامی دامها از علوفه تغذیه می کنند اما باید به شما بگوییم که تمام دامها برای بزرگ شدن و پروار شدن نیاز به تغذیه مناسب دارند.

کنسانتره مانا طب بیستون

مانا طب بیستون بهترین خوراک دام را با استفاده از پیشرفته ترین تجهیزات تولید می کند.

کنستانتره مانا طب با اسم های مختلفی تولید می شود که بیان گر نوع دام و مناسبترین زمان استفاده از آن است.

خوراک طلایی

خوراک طلایی یکی از معروفترین محصولات شرکت مانا طب بیستون است.

این کنستانتره عالی با نام خوراک طلایی دکتر زمانی هم شناخته می شود.

تغذیه دام و استفاده از کنستانتره

گوسفند و تمامی دامها همانند گاو نیاز به خوردن خوراک های قوی دارند. گوسفندان به مانند دیگر دامها نیاز به خوراکهایی چون

• جو
• تفاله چغندر
• کنجاله کلزا
• سبوس گندم
• ، کنجاله ذرت
• کنجاله سویا
• یونجه دارند.

حال برای اینکه در اقتصاد پرواربندی گوسفندان صرفه جویی شود و دامداران بتوانند تمامی این مواد غذایی را همزمان به گوسفندان بدهند می توانند از کنسانتره استفاده کنند.

ترکیبات کنسانتره

ترکیبات تشکیل دهنده کنستانتره به صورت عمومی شامل موارد ذکر شده در ذیل است.

کربوهيدرات کنستانتره

1- کربوهیدرات ها یا مواد قندی انرژی زا: موادی هستند که انرژی مورد نیاز دام را تامین کرده و این انرژی صرف تامین فعالیت های حیاتی مختلف بدن دام می شود. کربوهیدرات ها اولین و مهمترین ماده مغذی برای دام هستند .

مثلاً دام برای تولید شیر ، گوشت ، حرکت ، خوردن و سایر فعالیت های روزانه به انرژی نیاز دارد . موادی مثل غلات، ملاس و تفاله چغندر قند دارای انرژی زیاد هستند.

پروتئین کنستانتره

2- پروتئین ها: پروتئین درشکل گیری عضلات و تولید شیر اهمیت بسیاری دارد و کمبود آن موجب کاهش رشد، تولید، اختلال درسلامت دام و تولید مثل دام می گردد. موادی مثل کنجاله تخم پنبه و کنجاله سویا دارای پروتئین زیادی هستند.

چربی کنستانتره

3- چربی ها  اکثر مواد غذایی ، دارای مقداری چربی هستند. چربی نیز درتامین انرژی بدن دام نقش حیاتی دارد و بعضی از ویتامین ها مثل ویتامین K ،A ،D و E نیز توسط چربی ها به بدن دام منتقل می شوند.

مواد معدنی کنستانتره

4- مواد معدنی این مواد نقش مهمی در تغذیه دام دارند. مواد معدنی در ساختمان اسکلت بدن دام و درترکیب تولیدات دام مانند: شیر، گوشت و غیره تاثیر می گذارند.

مهمترین عناصر مورد نیاز دام شامل: کلسیم، فسفر، منیزیم، سدیم، کلر، گوگرد، منگنز، روی، ید و آهن بوده که کمبود هریک ازآنها موجب کاهش رشد، تولید و باروری دام می گردد.

ویتامین‌های کنستانتره

5- ویتامین های کنستانتره این مواد به مقدار کمتری مورد نیاز دامها هستند ولی به همین مقدار باید حتماً به بدن دامها برسند. کمبود بعضی از ویتامین ها، باعث عوارضی مثل کوری، عدم باروری، سقط جنین و کاهش رشد و ضعف سیستم ایمنی (کمبود ویتامینA وE ) و… می شوند.

ویتامین های مورد نیاز که باید به کنسانتره اضافه شوند عبارتند از :E ،D وA وبقیه ویتامین ها به وسیله خود حیوان تولید می شود و به همین دلیل کمتر به جیره افزوده می شود.

ترکیبات خوراک طلایی

ترکیبات کنستانتره دامی  خوراک طلایی شامل موارد زیر است.

جو

1. جو : پس از گندم متداولترین غله بخصوص در مناطق معتدل و سرد محسوب مي شود. پروتئین آن در حدود 12-10 درصد و فیبر آن (مواد كم هضم) حدود 5/4 درصد می باشد. جو از نظرویتامین A,D فقیر بوده و از اقلام مهم تشکیل دهنده کنسانتره می باشد.

سبوس گندم

2. سبوس گندم : سبوس گندم بسته به نوع گندم حاوی «17-12/5 درصد پروتئین خام» ، «4/6 درصد چربی» و «حدود 12-10 درصد فیبر خام» می باشد. میزان پروتئین سبوس بیشتر از ذرت و آرد گندم است.

ولی به پای دانه های روغنی (بخصوص سویا) نمی رسد. سبوس ، از دیگر مواد، فسفر بیشتری دارد (درحدود 1/29 درصد، البته فسفر قابل جذب آن 5/. درصد است) ولی از لحاظ كلسیم، فقیر می باشد (حدود 14/. درصد كلسیم).

کنجاله سویا

3. کنجاله سویا : در بین منابع گیاهی ، دارای مقام اول از نظر پروتئین و ارزش غذایی است (46-41 درصد پروتئین خام و حدود 2/5-2 درصد چربی) بسته به اینكه از چه روشی روغن كشی شده می باشد.

كنجاله سویا دارای 29/. درصد كلسیم و 66/. درصد فسفر می باشد. استفاده مناسب از آن در كنسانتره ، باعث ازدیاد شیر ، چربی و پروتئین آن می شود. كنجاله سویا برای گاوهای شیری بسیار مطبوع است.

کنجاله پنبه دانه

4. كنجاله پنبه دانه : مقدار پروتئین پنبه دانه استاندارد شده ، حداقل 36 درصد است (گاهی تا 43 درصد هم مي رسد). ميزان چربی در این نوع كنجاله حدود 5/5-2 درصد مي باشد.

مواد قابل هضم آن كمتر از كنجاله سویا است. دارای حدود یك درصد فسفر و 2/. درصد كلسیم می باشد. این ماده در افزایش چربی شیر و تداوم شیردهی تأثير مثبت دارد.

ملاس چغندر قند

5. ملاس چغندر قند : ملاس، ماده ای انرژی زا است كه از مازاد كارخانه های قند بدست می آید . ملاس از نظر انرژی و مواد قندی ، غنی می باشد (65-50 درصد).

باعث خوش خوراكی و چسبندگی دانه های ریز و پودری (مثل ویتامین ها) در كنسانتره می شود. در تولید كنسانتره پلت نقش مؤثری دارد. داراي حدود 6/. كلسیم و 1/. درصد فسفر است.

تفاله چغندر قند

6. تفاله چغندر قند : غذایی حجیم (با فیبر زياد) و خوش خوراك و ارزان می باشد . دارای مواد قندی زیاد بوده و حدود 9/6 درصد پروتئین و 5/. درصد چربی مي باشد. از نظر «کلسیم، غنی» و از لحاظ «فسفر، ضعیف» می باشد.

اوره موجود در کنستانتره

7. اوره : اوره به عنوان جانشین پروتئین ، از مواد ازته ساده و ارزان قیمت می باشد كه در سیستم گوارشی گاو تبدیل به پروتئین می شود.

کارشناسان معتقدند، اوره وقتی مؤثر است که به مقدار کافی، مواد نشاسته ای (غلات) و مواد قندی در جیره وجود داشته باشد وگرنه موجب مسمومیت آمونیاكی می شود. مقدار اوره در کنسانتره معمولاً کمتر از 8/0 درصد می باشد.

اهمیت مصرف کنسانتره در گوسفند پرواری

معمولاً سه هفته قبل از قوچ اندازی درگله از کنسانتره دامی به منظور بالا بردن میزان بره زایی میش استفاده می شود که به این عمل فلاش کردن (فلاشینگ) می گویند.

این عمل به منظور بالا بردن توانایی جفتگیری قوچ ها نیز انجام می شود. دراین حالت معمولاً روزانه 100 تا 300 گرم کنسانتره دراختیار دام قرار می دهند و سپس قوچ اندازی انجام می گیرد.

نحوه مصرف کنسانتره

بعد از مرحله قوچ اندازی دردوران اولیه آبستنی ، مصرف کنسانتره کاهش می یابدو مجدداً در6 هفته قبل از زایمان، تغذیه با کنسانتره افزایش می یابد.

باید یادآور شد که 60 درصد رشد جنین درهمین 6 هفته صورت می گیردوچون وزن بره درزمان تولد با رشد بره، بعد از تولد رابطه مستقیم دارد، لذا مصرف کنسانتره اقتصادی ترین روش تولید است.

مصرف کنستانتره در زمان آبستن بودن میش

مصرف کنسانتره درصورت نبودن بیماری درگله و تغذیه صحیح با آن درهفته های آخر آبستنی، تعیین کننده ازدیاد وزن تولد، تضمین کننده رشد مناسب بعد از تولد، بالارفتن قابلیت دفاع درمقابل بیماریها و ازدیاد شیر درمیش ها می شود.

کنستانتره بعد از زایمان میش

بعد از زایمان 70-50 درصد جیره میش را کنسانتره تشکیل می دهد که این میزان بستگی به تعداد بره های متولد شده دارد. البته دریک قلو زاها تغذیه با کمتر از 50 درصد کنسانتره برای مدت 6 هفته بعد از زایمان را می توان ادامه دارد.

نقش کنستانتره در پرواری بره

پرواری بعد از دوره شیر خواری، بره ها با جیره های حاوی 80 تا 90 درصد کنسانتره تغذیه می شوند تا به وزن مناسب کشتار برسند. تجربه ثابت کرده است که مصرف کنسانتره درگوسفند داری ها سبب افزایش وزن روزانه 334 گرم می شود. البته این امر بستگی به نژاد ، وزن ، سن و جنس هم دارد.