بهترین خوراک برای دام

تیم کارشناسی دکتر ماکان هادی زمانی(09121990714) در صدد است تا با استفاده از بهترین و جدیدترین مطالب روز دنیا شما عزیزان را در زمینه صنعت دامداری هم یاری نماید .

صنعت دامداری به ویژه صنعت پرورش دام سبک (گوسفندداری)  صنعتی شیرین ، زود بازده و پر سود است ، به شرط اینکه فردی که می‌خواهد وارد این صنعت بشود و یا در این عرصه مشغول به فعالیت است با علم و دانش و آگاهی کامل و با اعتماد به تکنولوژی های روز دنیا و با استفاده از بهترین خوراک ها برای گوسفندان و جیره های با کیفیت بالا شروع به فعالیت نموده یا عزیزانی که در این عرصه مشغول به فعالیت هستند را مورد مطالعه قرار دهند و از تجربیات این عزیزان استفاده نمایند ، که شرکت مانا طب بیستون کار را برای دامداران راحت‌تر کرده و زحمات زیادی را در این عرصه به دوش کشیده است .

فهرست مطالب

1. چرا باید از خوراک ها و جیره های آماده باکیفیت بالا استفاده کنیم ؟
2. مزایای استفاده از خوراک ها و کنسانتره های آماده .
3. خوراک طلایی
4. مکانیزم اثر خوراک طلایی برای میش داشتی
5. میزان مصرف خوراک طلایی برای میش داشتی
6. مکانیزم اثر استارتر طلایی برایبره های شیرخوار.
7. میزان مصرف استارتر طلایی برای بره ها ی شیرخوار .
8. مکانیزم اثر خوراک طلایی برای بره پرواری .
9. میزان مصرف خوراک طلایی برای بره پرواری

چرا باید از خوراک‌ ها و جیره های آماده با کیفیت بالا استفاده بکنیم؟

در این روزها با این قیمت نهاده‌ها ،تحریم‌هاو تغیرات شرایط اقلیمی و کاهش ریزش های جوی دیگر دامداری به سبک سنتی نه تنها سودی برای دامداران و پرورش دهندگان دام سبک ندارد بلکه باعث ضرر آنها نیز می‌شود .

کاهش بارندگی افزایش تراکم جمعیت دام و چرای بی‌رویه در مراتع باعث این شده که خاک فرسوده شده و بازدهی گذشته را نداشته باشد و در نتیجه دام هانتوانند نیازهای خود را به انرژی ، ، پروتئین ، مواد معدنی و … را از طریق چرا برطرف سازند .

دام یا بهتر است بگویم گوسفندی که نتواند نیازهای خودش را برطرف کند پس چگونه می‌خواهد آبستن شود و نیازهای یک موجود دیگر را نیز برطرف سازد و آن را پرورش دهد !؟

همه مسائل دست به دست هم می‌دهند تا دامداران از خوراک ها و کنسانتره های آماده که هم کیفیت بالایی داشته باشند و تمامی نیازهای دام و عناصر ذکر شده را برطرف سازند و از مدیریت راحت تری برخوردار باشند استفاده نمایند .

 

مزایای استفاده از خوراک ها و کنسانتره های آماده .

استفاده از بهترین خوراک برای گوسفند و کنسانتره های آماده برخلاف تصور دامداران سنتی از مزایای بسیاری برخوردار است که می‌توان به  افزایش راندمان در گله هایداشتی و افزایش وزن گیری ماهانه و حتی سرک گیری و کاهش ضریب تبدیل در بره هایپروار شده و باعث رشد سریع بره هایشیرخوار و افزایش وزن تولد بره ها اشاره نمود .

خوراک طلایی

خوراک طلایی یکی از فوق العاده ترین خوراک های آماده در ایران است  که این روز ها به عنوان بهترین خوراک برای گوسفند در سه تیپ : خوراک طلایی ، استارتر بره و برای اولین بار خوراک فلاشینگ توسط دکتر ماکان هادی زمانی در کارخانه ماناطب بیستون تولید شد .

خوراک طلایی با توجه به مزایایی که دارد از قیمت بسیار مناسبی نیز برخوردار است .

 

عملکرد خوراک طلایی در میش داشتی

همانطور که قبلاً گفته شد یکی از مزایای استفاده از خوراک های آماده به خصوص خوراک طلایی افزایش راندمان در گله‌های داشتی است ، به طوری که با استفاده از خوراک فلاشینگمی‌توان شاهد افزایش ۵۰ الی ۷۰ درصدی چندقلوزایی در گله بود و با مدیریت صحیح ،دامدار می توانداز نعمتدوسال سه زایش  از یک میش بهرمند شود .

خوراک طلایی با توجه به این که می تواند تمامی نیازهای دام را برطرف سازد به خصوص در دوران آبستن سنگینی ، دامدارمی‌تواند شاهد افزایش شیرواری در میش ها و افزایش وزن تولد بره ها به طوری که در تک قل ها حداقل ۵ کیلوگرم در دوقلوها سه و نیم کیلو گرم ،باشد .

همین مزایا باعث شده تا دامدارانی که از خوراک طلایی استفاده کرده اند آن  را به عنوان بهترین خوراک برای گوسفند بشناسند .

میزان مصرف خوراک طلایی برای میش داشتی .

میزان استفاده از خوراک طلایی در هر مرحله از تولید متفاوت است و یکی از ویژگی هاییکه باید یک خوراک داشته باشد تا دامداران آن را به عنوان بهترین خوراک برای گوسفند مورد استفاده قرار دهند این است که با میزان کم استفاده نیاز های دام را برطرف سازد .

میزان استفاده از خوراک طلایی در دوران خشکی و آبستنی سبک تنها سیصد گرم ، و در آبستنی سنگین با توجه به اینکه دام چند قل بره را آبستن است فرق میکند .

اگر میش در مرحله آبستن سنگینی یک قل را آبستن باشد استفاده از ششصد گرم خوراک طلایی کافی است و اگر میش دو قل را آبستن باشد باید حداقل از هشتصد گرم خوراک طلایی استفاده کرددر دوران شیردهی نیز استفاده از همین مقدار خوراک طلایی کافی است و مابقی خوراک را بسته به اشتهای میش علوفه تشکیل میدهد .

عملکرد اثراستارت طلایی بر روی بره های شیرخوار .

دامداران می‌دانند ، در صورت اینکه خوراک استارتر جلوی بره ها قرار گیرد بره هادر یک هفتگی کم کمشروع  به زبان زدن به آن و در نهایت در سن ۱۴ روزگی کاملا خوراک خور شده و به اصطلاح علفخور میشوند.

اما اینکه شما چه نوع استارتری در اختیار بره ها قرار می دهید بسیار مهم است . استارتر طلایی با توجه به نیاز های یک بره شیرخوار طراحی شده و بهترین اثر را بر روی رشد و شکمبه بره ها دارد و به شیر مست شدن بره ها بسیار کمک می‌کند و با مدیریت درست و استفاده از سیستم کریپفیدینگ بره ها در سن سهماهگی به وزن ۳۰ کیلوگرم می رسند و به همین سبب این میشود که پرورش دهندگان از پرواربندی بهتر با وزن گیری بیشتر برخوردارباشند .

میزان مصرف استارتر طلایی

میزان مصرف استارتر طلایی برای بره ها باید به گونه ای مدیریت شود که بره در سن ، سیزده هفتگی روزانه از یک کیلو گرم استارتر استفاده نماید .

توجه داشته باشید که ما در استارتربره به میزان زیادی انرژی نیاز نداریم اما به مقدار زیادی پروتئین احتیاج داریم .

همیشه به یاد داشته باشید که خوراک دهی بره ها باید سی دقیقه قبل از خوراک دهی به میش ها انجام شود.

مکانیزم اثر خوراک طلایی بر روی بره های پرواری .

مکانیزم اثر خوراک طلایی بر روی بره های پرواری به گونه ای است که وزن گیری ماهانه ۱۰ کیلو گرم را که برای هر دامداری باورکردنی نیست را به همراه دارد و باعث سرک گیری و کاهش ضریب تبدیل آن‌هامی‌شود و در نتیجه فروش و بازاریابی بهتر و راحت‌تر ای با قیمت بیشتری خواهند داشت .

پس به این نتیجه میرسیم که بهترین خوراک برای رشد بره پرواریهمین خوراک طلایی است .

میزان مصرف خوراک طلایی برای بره پرواری 

سهم خوراک طلایی در جیره بره پرواری هفتاد درصد از کل جیره و سی درصد باقی مانده را علوفه تشکیل میدهد .

جیره دهی به بره های پرورای باید بر حسب حد اشتهای دام انجام گیرد .

ممنونیم که وقتتان را برای مطالعه این مطلب صرف نموده و سایت ما را انتخاب کردید .

تیم کارشناسی و مشاوره شرکت مانا طب بیستون با مدیریت دکتر ماکان هادی زمانی آماده خدمت به شما عزیزان است .

خوراک دام چیست؟

خوراک دام غذای رشد یا توسعه یافته برای گاو ،گوسفند،طیور و آبزیان است . خوراک های مدرن با انتخاب دقیق و ترکیب مواد مختلف برای ارائه رژیم های غذایی بسیار مغذی تولید می شوند که هم سلامت حیوانات را حفظ می کند و هم کیفیت محصولات نهایی مانند گوشت، شیر یا تخم مرغ را افزایش می دهد. بهبودهای مداوم در رژیم غذایی حیوانات از تحقیقات، آزمایش ها و تجزیه و تحلیل شیمیایی توسط دانشمندان کشاورزی حاصل شده است.

خریدخوراک دام

علوفه دام و غذای دام اصلی ترین موضوعی است که در پرورش حیوانات اهلی بایستی به آن توجه شود. دامداری می تواند یک شغل درامد زا باشد و به همان اندازه می تواند امنیت اقتصادی شما را با مشکل مواجه کند.مهمترین مسیله پیش روی دامدار جهت افزایش بهره وری، خرید خوراک دام، انواع خوراک های موجود در بازار ، نحوه تولید صنعتی یا سنتی و به صرفه ترین خوراک برای رسیدن به حداکثر وزن گیری برای دام است.دام ها یا همان حیوانات اهلی پرورشی دست انسان نیز نیازمندی هایی های دارند.  اگر به خوبی به آن ها رسیدگی شود منجر به سلامتی و شادابی دام های ما اعم از گاو ها و گوسفندهای ما میگردد.

خوراک دام مصرفی جهت گوسفندهای خارجی وارداتی به ایران مانند گوسفند رومن بسیار حایذ اهمیت است .این گوسفندان با توجه بازدهی بالا به خوراک طلایی احتیاج دارند .

غذای حیوانات اهلی از چه منابعی تامین می شود؟

حیوانات به طور کلی به مواد مغذی مانند انسان نیاز دارند.

برخی از خوراک‌ها، مانند علف‌های مرتعی، یونجه و محصولات سیلو، و غلات خاص، به‌طور خاص برای حیوانات پرورش می‌یابند.

سایر خوراک ها، مانند تفاله چغندرقند،

غلات آبجو و سبوس آناناس

محصولات جانبی هستند که پس از فرآوری محصول غذایی برای استفاده انسانی باقی می مانند.

 

محصولات غذایی مازاد مانند گندم،
سایر غلات،
میوه ها،
سبزیجات و ریشه نیز ممکن است برای حیوانات تغذیه شود.

مواد مغذی اساسی و افزودنی ها

مواد مغذی اساسی که حیوانات برای نگهداری، رشد، تولیدمثل و سلامتی لازم دارند شامل :
کربوهیدرات ها،
پروتئین،
چربی،
مواد معدنی،
ویتامین ها
و آب است.

انرژی مورد نیاز برای رشد و فعالیت در درجه اول از کربوهیدرات ها و چربی ها به دست می آید. پروتئین همچنین انرژی را تامین می کند، به ویژه اگر مصرف کربوهیدرات و چربی ناکافی باشد یا اگر پروتئین دریافتی بیش از نیاز بدن باشد. حیوانات برای حفظ فرآیندهای زندگی در بدن و فعالیت عضلانی به منبع انرژی نیاز دارند. هنگامی که انرژی دریافتی حیوان از نیاز آن بیشتر شود، مازاد آن به عنوان چربی بدن ذخیره می شود که در صورت در دسترس بودن غذای کمتر، می تواند بعداً به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار گیرد.

پروتئین ها

برای حیوانات نابالغ، پروتئین برای رشد ماهیچه ها و سایر قسمت های بدن نیز مورد نیاز است. از آنجایی که شیر، تخم مرغ و پشم حاوی پروتئین زیادی هستند، مقادیر بیشتری در غذای حیواناتی که این پروتئین را تولید می کنند، مورد نیاز است. همه حیوانات برای نگهداری به مقدار کمی پروتئین نیاز دارند.یعنی ترمیم روزانه ماهیچه ها، اندام های داخلی و سایر بافت های بدن. پروتئین ها از بیش از 20 اسید آمینه مختلف تشکیل شده اند که در طی هضم آزاد می شوند.

پروتئین با کیفیت بالا، مانند پروتئینی که توسط تخم مرغ، شیر، پودر ماهی، محصولات جانبی گوشت و کنجاله سویا تامین می شود، حاوی غلظت بالایی از اسیدهای آمینه ضروری در تعادل مناسب برای استفاده کامل از آنها است. پروتئین بی کیفیت، مانند پروتئینی که در بیشتر غلات، از جمله ذرت، جو و سورگوم وجود دارد، حاوی مقدار بسیار کمی از یک یا چند اسید آمینه ضروری است. خوراک هایی که دارای پروتئین های بی کیفیت هستند، زمانی مفید هستند که با سایر خوراک ها ترکیب شوند که تعادل اسیدهای آمینه ضروری را بازیابی کنند.

مشخصات اسید آمینه

یک منبع پروتئین برای نشخوارکنندگان مانند گاو، گوسفند، بز و سایر حیواناتی که دارای چهار معده هستند در درجه دوم اهمیت قرار دارد، زیرا باکتری هایی که به هضم غذا در شکمبه (معده اول) کمک می کنند از نیتروژن ساده استفاده می کنند. ترکیباتی برای ساخت پروتئین در سلول های خود. بیشتر در دستگاه گوارش، حیوانات باکتری ها را هضم می کنند. با این روش غیرمستقیم، نشخوارکنندگان پروتئین با کیفیت بالا را از غذایی که ممکن است در اصل حاوی پروتئین ضعیفی بوده یا از اوره (یک ترکیب نیتروژن) تولید کنند. با این حال، نشخوارکنندگان بسیار جوان، مانند گوساله، بره و بزغاله، تا زمانی که شکمبه به اندازه کافی رشد کند تا این فرآیند باکتریایی ایجاد شود، به پروتئین باکیفیت نیاز دارند.

کربوهیدرات ها و چربی ها

بیشتر حیوانات از کربوهیدرات ها و چربی ها انرژی می گیرند که در بدن اکسید می شوند. این گرما تولید می کند که دمای بدن را حفظ می کند، انرژی لازم برای رشد و فعالیت ماهیچه ها را فراهم می کند و عملکردهای حیاتی را حفظ می کند. حیوانات برای رشد، کار یا تولید شیر به انرژی بسیار بیشتری (و کل غذای بیشتری) نسبت به نگهداری ساده نیاز دارند. کربوهیدرات های ساده مانند قندها و نشاسته ها به راحتی توسط همه حیوانات هضم می شوند. کربوهیدرات‌های پیچیده (سلولز، همی سلولز) که ساقه‌های فیبری گیاهان را تشکیل می‌دهند، توسط باکتری‌ها و تک یاخته‌ها در شکمبه گاو و گوسفند یا سکوم خرگوش و اسب تجزیه می‌شوند.

چنین کربوهیدرات های پیچیده ای نمی توانند توسط انسان یا تا حد قابل ملاحظه ای توسط سگ، گربه، پرندگان یا حیوانات آزمایشگاهی هضم شوند. بنابراین، نشخوارکنندگان و برخی از حیوانات گیاه‌خوار، مواد مغذی انرژی‌بخش را از کربوهیدرات‌های گیاهان بسیار بیشتر از گوشت‌خواران تک معده‌ای و همه‌چیزخوار دریافت می‌کنند، که برای آنها مواد فیبری ارزش انرژی کمی دارند یا اصلاً ارزش انرژی ندارند. چربی موجود در خوراک از ارزش غذایی بالایی برخوردار است زیرا به راحتی هضم می شود و به دلیل اینکه حدود دو و یک چهارم برابر وزن نشاسته یا شکر انرژی تامین می کند.

در حالی که چربی ارزش غذایی بالایی دارد، می توان آن را با مقدار معادل کربوهیدرات های قابل هضم در خوراک جایگزین کرد، به جز مقادیر کمی اسیدهای چرب ضروری. مقادیر بسیار کمی از اسید چرب غیراشباع لینولئیک موجود در برخی چربی ها برای رشد و سلامت ضروری است. خوراک دام معمولاً مقادیر زیادی از این اسید را تأمین می کند مگر اینکه با فرآوری حذف شده باشد.

مواد معدنی

مواد معدنی ضروری برای زندگی حیوانات عبارتند از

نمک معمولی (کلرید سدیم)، 2- کلسیم 3- فسفر 4- گوگرد 5- پتاسیم 6-منیزیم 7- منگنز 8- آهن 9- مس 10- کبالت 11- ید 12- روی 13- مولیبدن و سلنیوم.

6 مورد آخر در صورت مصرف بیش از حد می تواند برای حیوانات سمی باشد. همه حیوانات مزرعه به طور کلی به نمک معمولی بیش از آنچه در خوراک آنها موجود است نیاز دارند و به طور منظم با آن عرضه می شوند. از دیگر مواد معدنی ضروری، فسفر و کلسیم بیشتر از همه کمبود دارند، زیرا برای تولید استخوان، شیر و پوست تخم مرغ به شدت مورد استفاده قرار می گیرند. منابع خوب کلسیم و فسفر آرد استخوان، فسفات دی کلسیم و فسفات های دفلورینه شده هستند. پوسته تخم مرغ تقریباً کربنات کلسیم خالص است. کلسیم ممکن است به آسانی از طریق سنگ آهک آسیاب شده، صدف های دریایی آسیاب شده یا مارن که همگی سرشار از کلسیم هستند، تامین شود. حیوانات برای تشکیل تیروکسین، ترکیبی حاوی ید که توسط غده تیروئید ترشح می شود، به مقادیر کمی ید نیاز دارند. کمبود جدی ید ممکن است باعث گواتر شود، بیماری که در آن غده تیروئید به شدت بزرگ می شود. در مناطق خاصی، گواتر باعث تلفات شدید  بره‌ها، بزغاله‌ها، گوساله‌ها و کره‌ها شده است.

در برخی مناطق، خاک و علوفه کمبود مس و کبالت دارند که همراه با آهن برای تشکیل هموگلوبین، رنگدانه حامل اکسیژن گلبول های قرمز خون، مورد نیاز است. در این مناطق، حیوانات مزرعه ممکن است از کم خونی رنج ببرند، مگر اینکه کمبود آن با استفاده از یک مکمل معدنی مناسب اصلاح شود. معمولاً نشخوارکنندگان در جیره با کبالت تغذیه می‌شوند تا بتوانند ویتامین B12 را سنتز کنند.

منگنز برای حیوانات ضروری است و رژیم غذایی معمول برای همه حیوانات مزرعه مقادیر کافی را تامین می کند. کمبود منگنز ممکن است باعث بیماری تغذیه‌ای جوجه‌ها و بوقلمون‌های جوان به نام تاندون لغزش (پروز) شود و همچنین ممکن است باعث عدم خروج تخم‌ها شود.

تقویت خوراک با افزودن 100 قسمت در میلیون روی، به عنوان سولفات روی یا کربنات روی، از علائم کمبود روی که شامل کاهش سرعت رشد و پوسته پوسته شدن شدید و ترک خوردن پوست (پاراکراتوزیس) است، جلوگیری می کند. در حالی که مقادیر کمی سلنیوم برای سلامتی طبیعی ضروری است، مقادیر بیش از حد آن که در برخی مناطق در علوفه و غلات یافت می شود، سمی است و ممکن است باعث مرگ شود. برای تأمین کلسیم و فسفر، دام های در حال چرا می توانند به مخلوطی مانند 60 درصد دی کلسیم فسفات و 40 درصد نمک معمولی دسترسی آزاد داشته باشند.

نمک معدنی کمیاب زمانی استفاده می شود که ممکن است مس یا کبالت کمبود داشته باشد. معمولاً به دام‌ها اجازه داده می‌شود به نمک معمولی به طور جداگانه دسترسی داشته باشند، بنابراین آنها مجبور نخواهند شد بیشتر از مقدار مورد نیاز مواد معدنی دیگر مصرف کنند تا نمک مورد نیاز خود را دریافت کنند.

ویتامین ها

1 –  ویتامین های محلول در چربی A، D، E و K

2 – گروه B محلول در آب شامل تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، پانتوتنیک اسید، کولین، بیوتین، اسید فولیک و ویتامین های B6 و B12 و ویتامین C می باشد.

ویتامین A که بیشترین کمبود را در خوراک دام دارد، برای رشد، تولید مثل، تولید شیر و حفظ مقاومت طبیعی در برابر عفونت های تنفسی مورد نیاز است. همه محصولاتی که سبز می شوند سرشار از کاروتن هستند که حیوانات می توانند آن را به ویتامین A تبدیل کنند. مکمل ویتامین A به رژیم غذایی حیوانات اضافه می شود تا زمانی که دام ها از علوفه های سبز تغذیه نمی شوند و در مراتع مناسب نیستند، تامین می شود.

ویتامین D حیوانات را قادر می سازد از کلسیم و فسفر استفاده کنند. کمبود باعث ایجاد راشیتیسم در حیوانات جوان در حال رشد می شود.

اشعه ماوراء بنفش نور خورشید ویتامین D را از پروویتامین موجود در پوست تولید می کند. عمل آوری مزرعه ای یونجه، ویتامین D را از طریق اثر نور خورشید روی ارگوسترول در محصولات یونجه تولید می کند. برخی از روغن‌های ماهی از نظر ویتامین D بسیار غنی هستند. دام‌هایی که در بیرون از منزل و در معرض نور خورشید قرار دارند، در بیشتر مواقع دارای مقدار زیادی ویتامین D هستند. در شرایط زمستانی در مناطق سردسیر، گاو، گوسفند و اسب معمولاً مقادیر زیادی از یونجه دریافت می‌کنند. تغذیه می شوند، طیور و حیوانات آزمایشگاهی که در داخل خانه پرورش می یابند کمبود خواهند داشت مگر اینکه مکمل اضافه شود.

گروه ویتامین B در تغذیه گاو، گوسفند و سایر نشخوارکنندگان مهم نیست، زیرا باکتری های موجود در شکمبه آنها این ویتامین ها را سنتز می کنند.

با این حال، گوساله های بسیار جوان و طیور،  به ویتامین B در رژیم غذایی خود نیاز دارند. از این میان، ریبوفلاوین، نیاسین، اسید پانتوتنیک و ویتامین B12 به احتمال زیاد در خوراک های معمولی کمبود دارند. طیور و حیوانات آزمایشگاهی به مکمل های ویژه نیاز دارند. همچنین ممکن است در خوراک طیور کمبود کولین وجود داشته باشد.

ویتامین E برای جوجه کشی طبیعی تخم ها ضروری است. همراه با سلنیوم در جلوگیری از سفتی عضلات و فلج (دیستروفی) در بره ها، گوساله ها و جوجه ها تحت شرایط خاص نقش دارد.

ویتامین C  می تواند در بدن اکثر حیوانات دیگر سنتز شود و نیازی به تامین آن در غذای آنها نیست.

ویتامین K توسط باکتری‌ها در مجرای روده سنتز می‌شود و می‌تواند جذب شود، و اگر دام بتواند مدفوع را بخورد، منبع غذایی معمولاً مهم نیست. امروزه بسیاری از حیوانات بدون تماس با مدفوع بزرگ می شوند، بنابراین ویتامین K اغلب به عنوان یک عامل ایمنی به رژیم غذایی آنها اضافه می شود.

کنستانتره دامی

کنسانتره دامی  همان خوراک دام است که  طی فرمول خاص برای مصارف خاص ترکیب شده است که شامل دانه ها غلات ویتامین ها و پروبیوتیک هاست.کنسانتره تولید شده در شرکت مانا طب بیستون تحت نام  خوراک طلایی عرضه می شود.کنستانتره اصطلاح رایج در میان دام داران می باشد و منظور خوراک دام صنعتی تولید شده در کارخانه است.

همانطور که غذا برای ما انسان ها از اهمیت خاصی برخوردار است و اگر غذاهایی که میخوریم مورد توجه قرار نگیرند باعث ایجاد ضعف و مریضی می شود، دام ها نیز همینطور هستند. چه دام ما گوسفند باشد چه گاو فرقی نمیکند. به غذای مورد استفاده غنی شده حیوانات اهلی کنسانتره دام میگوییم.

کنسانتره چیست؟

کنسانتره ها حاوی مواد غذایی پرانرژی هستند که عمدتاً برای افزایش چگالی انرژی به جیره اضافه می شوند. آنها غلات یا محصولات جانبی غلات ، ریشه و غده هستند ، غذاهای مایع مانند ملاس ، چربی و روغن

امروزه کاربرد کلمه کنسانتره در تغذیه دام و طیور، و سپس در صنایع غذایی استفاده می‌شود. معنی لغوی کنسانتره یعنی متراکم و به هر ماده ای که دارایی ترکیبات غنی و متراکم از یک یا چند نوع ماده باشد کنسانتره می‌گویند.

انواع اصلی خوراک خوراک دام به شرح زیر طبقه بندی می شود:

(1) کنسانتره با ارزش انرژی بالا، از جمله چربی، غلات و محصولات جانبی آنها (جو، ذرت، جو دوسر، چاودار، گندم)، کنجاله های روغنی با پروتئین بالا یا کیک (سویا، کلزا). ، پنبه دانه، بادام زمینی [بادام زمینی]) و فرآورده های جانبی حاصل از فرآوری چغندر قند، نیشکر، حیوانات و ماهی، و….

(2) علف های زراعی، از جمله علف های مرتعی، یونجه، سیلاژ، محصولات ریشه، کاه، و استور (ساقه ذرت) .

در شیوه های کشاورزی آمریکای شمالی و شمال اروپا ، جو ، ذرت ، جو دوسر ، چاودار و سورگوم تقریباً به طور کامل به عنوان خوراک دام پرورش داده می شود ، اگرچه مقادیر کمی از آن برای مصرف انسان نیز پردازش می شود. این غلات به صورت کامل یا آسیاب شده، به صورت جداگانه یا مخلوط با وعده های غذایی روغنی با پروتئین بالا یا سایر محصولات جانبی، مواد معدنی و ویتامین ها تغذیه می شوند تا یک خوراک کامل برای گوسفند و گاو ها و طیور یا یک مکمل غذایی مناسب برای نشخوارکنندگان و اسب ها تشکیل شود. تولید غلات به دلیل شرایط دما یا رطوبت یا ترکیبی از هر دو فصلی است. تولید یک دوره کامل سال در طول فصل رشد محدود ضروری است.

دانه به رطوبت 14 درصد یا کمتر خشک می شود تا از جوانه زدن یا قالب گیری جلوگیری شود. سپس دانه در ظروف یا ساختمان هایی ذخیره می شود که حشرات و جوندگان نمی توانند آن را از بین ببرند. به طور کلی ذخیره سازی بیش از یک سال ذخیره غلات برای استفاده به عنوان خوراک مطلوب است، زیرا گاهی اوقات شکست محصول رخ می دهد.

وعده های غذایی با پروتئین بالا

وعده های غذایی با پروتئین بالا دانه های گیاهی که عمدتاً به عنوان منبع روغن برای مصارف غذایی انسان و مصارف صنعتی تولید می شوند عبارتند از سویا، بادام زمینی (بادام زمینی)، بذر کتان (بزرک)، کلزا، پنبه دانه، نارگیل، روغن نخل و تخمه آفتابگردان. پس از پردازش این دانه ها برای حذف روغن، بقایای آن که ممکن است حاوی 5 تا کمتر از 1 درصد چربی و 20 تا 50 درصد پروتئین باشد، به عنوان خوراک دام به بازار عرضه می شود.

دانه های پنبه و بادام زمینی

دانه های پنبه و بادام زمینی دارای پوسته یا پوسته چوبی هستند که معمولاً قبل از پردازش جدا می شوند – اگر پوسته یا پوسته دست نخورده باقی بمانند، محصول جانبی حاصل از نظر فیبر بالاتر و به میزان قابل توجهی از نظر پروتئین و ارزش انرژی کمتر است. کیفیت پروتئین این وعده های غذایی برای تک معده ها بسته به سطح و در دسترس بودن اسیدهای آمینه موجود بسیار متفاوت است. نشخوارکنندگان به طور کلی فقط به منابع پروتئین یا نیتروژن نیاز دارند تا میکروب های شکمبه بتوانند اسیدهای آمینه را سنتز کنند.این خوراک‌های پر پروتئین مکمل علوفه‌های ارزان قیمت، دانه‌های غلات و سایر خوراک‌های کم پروتئین هستند تا پروتئین و اسیدهای آمینه مورد نیاز برای رشد یا تولید کارآمد را فراهم کنند. مکمل انتخاب شده برای رژیم غذایی خاص بستگی زیادی به هزینه و در دسترس بودن منبع دارد.

محصولات فرعی چغندر قند و نیشکر

از صنعت چغندر قند، سر چغندر است که در مزرعه به صورت تازه یا سیلو شده استفاده می شود، و تفاله چغندر خشک و ملاس چغندر که در کارخانه های قند تولید می شود. ملاس نیشکر باقیمانده حاصل از تولید شکر نیشکر است. اینها همه منابع خوش طعم و با کیفیت کربوهیدرات هستند. باگاس نیشکر (بقایای ساقه) فیبری، سخت هضم و ارزش خوراک بسیار پایینی دارد. در اروپا چغندر و برخی ریشه های دیگر به عنوان خوراک دام پرورش داده می شود. ملاس مرکبات و خمیر خشک مرکبات که عموماً با هزینه کم به عنوان محصولات جانبی صنعت آب مرکبات در دسترس هستند، اغلب به عنوان خوراک باکیفیت برای گاو و گوسفند استفاده می شود.

سایر خوراک های فرعی

مقادیر زیادی از خوراک دام، محصولات جانبی یا بقایای فرآوری تجاری غلات برای مصرف انسان است. بزرگترین گروه از این خوراک های فرعی از آسیاب گندم، از جمله سبوس گندم، دانه های متوسط ​​گندم، کنجاله جوانه گندم و خوراک آسیاب گندم به دست می آید. در برخی مناطق، ضایعات نانوایی مانند نان بیات و باقیمانده، رول ها و انواع شیرینی ها را آسیاب می کنند و به عنوان پرکننده یا خوراک حیوانات خانگی و حیوانات مزرعه استفاده می کنند. سبوس برنج و پوسته برنج به روشی مشابه از آسیاب هایی که برنج را برای غذای انسان صیقل می دهند به دست می آیند. خوراک گلوتن ذرت، کنجاله گلوتن ذرت و خوراک هومینی به عنوان محصولات جانبی از تولید نشاسته برای مصارف صنعتی و غذایی تولید می شوند.

غلات آبجو

غلات و مواد محلول کارخانه های تقطیر ذرت، و مخمر آبجو خوراک دام مفیدی هستند و از بقایای خشک شده صنایع تخمیر که آبجو و الکل های مقطر تولید می کنند، جمع آوری می شوند.

ضایعات کارخانه های کنسرو آناناس شامل سبوس یا تفاله آناناس و برگ های سیلو شده گیاه است.

محصولات جانبی کشتارگاه‌ها و کارخانه‌های بسته‌بندی گوشت که حیوانات را تبدیل به گوشت می‌کنند شامل خوراک‌هایی مانند گوشت و آرد استخوان، مخزن (بقایای حیوان پس از تبدیل چربی در کشتارگاه)، ضایعات گوشت، آرد خون، فضولات طیور و پودر پر می‌شود.

انواع و کیفیت های مختلف پودر ماهی توسط کارخانه های فرآوری ماهی تولید می شود. این محصولات جانبی حیوانی معمولاً حاوی 50 درصد یا بیشتر پروتئین با کیفیت بالا و عناصر معدنی کلسیم و فسفر هستند.

آرد استخوان بخار پز شده به ویژه دارای این مواد معدنی مهم است.

شیر بدون چربی خشک، آب پنیر خشک و دوغ خشک از محصولات فرعی خوراک صنایع لبنی هستند.

علف ها و حبوبات مرتعی

علف ها و حبوبات مرتعی، اعم از بومی و کشت شده، مهمترین منبع تغذیه نشخوارکنندگانی مانند گاو، اسب، گوسفند و بز هستند. در طول فصل رشد آنها بیشتر خوراک این حیوانات را با هزینه ای کمتر از خوراک هایی که نیاز به برداشت ، فرآوری و حمل دارند تهیه می کنند. صدها علف، حبوبات، بوته ها و درختان مختلف به عنوان خوراک حیوانات چرا قابل قبول هستند. ارزش غذایی واریته های کشت شده مورد مطالعه قرار گرفته است، اما اطلاعات برای بسیاری از گونه هایی که به طور طبیعی وجود دارند ناقص است.

یونجه

یونجه با خشک کردن علف ها یا حبوبات زمانی که به مرحله حداکثر رشد گیاه نزدیک می شوند و قبل از رشد بذر تولید می شود. نشان داده شده است که این مرحله حداکثر بازده پروتئین قابل هضم و کربوهیدرات ها را در واحد سطح زمین می دهد. برای جلوگیری از قالب‌گیری، گرم شدن و فساد در حین ذخیره‌سازی، میزان رطوبت معمولاً کمتر از 18 درصد کاهش می‌یابد. یونجه‌های حبوبات مانند یونجه و شبدر سرشار از پروتئین هستند، در حالی که علف‌ها (مانند تیموتی و علف سودان) پروتئین کمتری دارند و بسته به مرحله بلوغ و میزان کود نیتروژنی که به آنها اعمال می‌شود، به طور قابل توجهی متفاوت است. یونجه ذخیره شده زمانی به حیوانات تغذیه می شود که علف تازه مرتع کافی در دسترس نباشد.

سیلو

سیلو با بسته بندی گیاهان نابالغ در یک ظروف نگهداری از هوا و اجازه دادن به تخمیر برای تولید اسیدهای استیک و لاکتیک ساخته می شود که خوراک مرطوب را حفظ می کند. ذخیره سازی ممکن است در سیلوهای برج عمودی یا در سنگرهای زیر زمین باشد. غلظت رطوبت اولیه علوفه بسته به نوع سیلو باید بین 50 تا 70 درصد باشد. سطوح رطوبت کمتر می تواند در به دست آوردن بسته بندی کافی برای خروج هوا با مشکل مواجه شود و ممکن است منجر به قالب گیری یا سایر فسادها شود. رطوبت بیش از حد باعث از بین رفتن مواد مغذی در اثر نشت و تولید سیلاژ بسیار اسیدی و نامطلوب می شود. علوفه سیلو شده را می توان برای مدت طولانی تری با اتلاف کمتر مواد مغذی نسبت به یونجه خشک نگهداری کرد. ارزش غذایی سیلو بستگی به نوع علوفه سیلو شده و موفقیت آمیز بودن آن دارد. در تهیه سیلو از ذرت، سورگوم، علف‌ها و گاهی علوفه‌های حبوبات استفاده می‌شود.

محصولات ریشه ای

محصولات ریشه ای به دلایل اقتصادی کمتر از گذشته به عنوان خوراک دام استفاده می شود. چغندر (آنگ)، روتاباگا، کاساوا، شلغم و گاهی اوقات سیب زمینی اضافی به عنوان خوراک استفاده می شود. در مقایسه با سایر خوراکها، محصولات ریشه از نظر محتوای ماده خشک و پروتئین کم هستند. آنها بیشتر انرژی می دهند.

نی و بدنه

مقادیری از کاه باقی مانده پس از برداشت محصولات گندم، جو، جو و برنج به عنوان خوراک دام و سایر نشخوارکنندگان استفاده می شود. نی ها پروتئین کم و فیبر زیادی دارند. قابلیت هضم کم است کاه در نگهداری حیوانات بالغ در مواقعی که سایر خوراکها کمبود دارند مفید است ، اما از نظر تغذیه بسیار کم است تا بتواند برای مدت طولانی غذای رضایت بخشی باشد مگر اینکه با غذاهای دیگر که پروتئین ، انرژی قابل هضم و مواد معدنی مورد نیاز برای رشد و تولید را تأمین می کند ، تکمیل شود. به تصفیه کاه با قلیایی قابلیت هضم سلولز را افزایش می دهد و ارزش آن را به عنوان منبع انرژی برای حیوانات افزایش می دهد.

کنسانتره دامی

اصطلاح کنسانتره در تغذیه دام نیز به کار می‌رود و ماده غذایی برای تغذیه دام است. کنسانتره در تغذیه دام شامل تمام مواد مورد نیاز برای پرواربندی دام بوده و کمابیش دارای بیش از ۷ درصد از پروتیین و ۱۸ درصد فیبر است.تمامی دامها و گوسفندان در هنگام پرواربندی باید به خوبی تغذیه شوند.

شاید شما در نگاه اول تصور کنید که تمامی دامها از علوفه تغذیه می کنند اما باید به شما بگوییم که تمام دامها برای بزرگ شدن و پروار شدن نیاز به تغذیه مناسب دارند.

کنسانتره مانا طب بیستون

مانا طب بیستون بهترین خوراک دام را با استفاده از پیشرفته ترین تجهیزات تولید می کند.

کنستانتره مانا طب با اسم های مختلفی تولید می شود که بیان گر نوع دام و مناسبترین زمان استفاده از آن است.

خوراک طلایی

خوراک طلایی یکی از معروفترین محصولات شرکت مانا طب بیستون است.

این کنستانتره عالی با نام خوراک طلایی دکتر زمانی هم شناخته می شود.

تغذیه دام و استفاده از کنستانتره

گوسفند و تمامی دامها همانند گاو نیاز به خوردن خوراک های قوی دارند. گوسفندان به مانند دیگر دامها نیاز به خوراکهایی چون

• جو
• تفاله چغندر
• کنجاله کلزا
• سبوس گندم
• ، کنجاله ذرت
• کنجاله سویا
• یونجه دارند.

حال برای اینکه در اقتصاد پرواربندی گوسفندان صرفه جویی شود و دامداران بتوانند تمامی این مواد غذایی را همزمان به گوسفندان بدهند می توانند از کنسانتره استفاده کنند.

ترکیبات کنسانتره

ترکیبات تشکیل دهنده کنستانتره به صورت عمومی شامل موارد ذکر شده در ذیل است.

کربوهيدرات کنستانتره

1- کربوهیدرات ها یا مواد قندی انرژی زا: موادی هستند که انرژی مورد نیاز دام را تامین کرده و این انرژی صرف تامین فعالیت های حیاتی مختلف بدن دام می شود. کربوهیدرات ها اولین و مهمترین ماده مغذی برای دام هستند .

مثلاً دام برای تولید شیر ، گوشت ، حرکت ، خوردن و سایر فعالیت های روزانه به انرژی نیاز دارد . موادی مثل غلات، ملاس و تفاله چغندر قند دارای انرژی زیاد هستند.

پروتئین کنستانتره

2- پروتئین ها: پروتئین درشکل گیری عضلات و تولید شیر اهمیت بسیاری دارد و کمبود آن موجب کاهش رشد، تولید، اختلال درسلامت دام و تولید مثل دام می گردد. موادی مثل کنجاله تخم پنبه و کنجاله سویا دارای پروتئین زیادی هستند.

چربی کنستانتره

3- چربی ها  اکثر مواد غذایی ، دارای مقداری چربی هستند. چربی نیز درتامین انرژی بدن دام نقش حیاتی دارد و بعضی از ویتامین ها مثل ویتامین K ،A ،D و E نیز توسط چربی ها به بدن دام منتقل می شوند.

مواد معدنی کنستانتره

4- مواد معدنی این مواد نقش مهمی در تغذیه دام دارند. مواد معدنی در ساختمان اسکلت بدن دام و درترکیب تولیدات دام مانند: شیر، گوشت و غیره تاثیر می گذارند.

مهمترین عناصر مورد نیاز دام شامل: کلسیم، فسفر، منیزیم، سدیم، کلر، گوگرد، منگنز، روی، ید و آهن بوده که کمبود هریک ازآنها موجب کاهش رشد، تولید و باروری دام می گردد.

ویتامین‌های کنستانتره

5- ویتامین های کنستانتره این مواد به مقدار کمتری مورد نیاز دامها هستند ولی به همین مقدار باید حتماً به بدن دامها برسند. کمبود بعضی از ویتامین ها، باعث عوارضی مثل کوری، عدم باروری، سقط جنین و کاهش رشد و ضعف سیستم ایمنی (کمبود ویتامینA وE ) و… می شوند.

ویتامین های مورد نیاز که باید به کنسانتره اضافه شوند عبارتند از :E ،D وA وبقیه ویتامین ها به وسیله خود حیوان تولید می شود و به همین دلیل کمتر به جیره افزوده می شود.

ترکیبات خوراک طلایی

ترکیبات کنستانتره دامی  خوراک طلایی شامل موارد زیر است.

جو

1. جو : پس از گندم متداولترین غله بخصوص در مناطق معتدل و سرد محسوب مي شود. پروتئین آن در حدود 12-10 درصد و فیبر آن (مواد كم هضم) حدود 5/4 درصد می باشد. جو از نظرویتامین A,D فقیر بوده و از اقلام مهم تشکیل دهنده کنسانتره می باشد.

سبوس گندم

2. سبوس گندم : سبوس گندم بسته به نوع گندم حاوی «17-12/5 درصد پروتئین خام» ، «4/6 درصد چربی» و «حدود 12-10 درصد فیبر خام» می باشد. میزان پروتئین سبوس بیشتر از ذرت و آرد گندم است.

ولی به پای دانه های روغنی (بخصوص سویا) نمی رسد. سبوس ، از دیگر مواد، فسفر بیشتری دارد (درحدود 1/29 درصد، البته فسفر قابل جذب آن 5/. درصد است) ولی از لحاظ كلسیم، فقیر می باشد (حدود 14/. درصد كلسیم).

کنجاله سویا

3. کنجاله سویا : در بین منابع گیاهی ، دارای مقام اول از نظر پروتئین و ارزش غذایی است (46-41 درصد پروتئین خام و حدود 2/5-2 درصد چربی) بسته به اینكه از چه روشی روغن كشی شده می باشد.

كنجاله سویا دارای 29/. درصد كلسیم و 66/. درصد فسفر می باشد. استفاده مناسب از آن در كنسانتره ، باعث ازدیاد شیر ، چربی و پروتئین آن می شود. كنجاله سویا برای گاوهای شیری بسیار مطبوع است.

کنجاله پنبه دانه

4. كنجاله پنبه دانه : مقدار پروتئین پنبه دانه استاندارد شده ، حداقل 36 درصد است (گاهی تا 43 درصد هم مي رسد). ميزان چربی در این نوع كنجاله حدود 5/5-2 درصد مي باشد.

مواد قابل هضم آن كمتر از كنجاله سویا است. دارای حدود یك درصد فسفر و 2/. درصد كلسیم می باشد. این ماده در افزایش چربی شیر و تداوم شیردهی تأثير مثبت دارد.

ملاس چغندر قند

5. ملاس چغندر قند : ملاس، ماده ای انرژی زا است كه از مازاد كارخانه های قند بدست می آید . ملاس از نظر انرژی و مواد قندی ، غنی می باشد (65-50 درصد).

باعث خوش خوراكی و چسبندگی دانه های ریز و پودری (مثل ویتامین ها) در كنسانتره می شود. در تولید كنسانتره پلت نقش مؤثری دارد. داراي حدود 6/. كلسیم و 1/. درصد فسفر است.

تفاله چغندر قند

6. تفاله چغندر قند : غذایی حجیم (با فیبر زياد) و خوش خوراك و ارزان می باشد . دارای مواد قندی زیاد بوده و حدود 9/6 درصد پروتئین و 5/. درصد چربی مي باشد. از نظر «کلسیم، غنی» و از لحاظ «فسفر، ضعیف» می باشد.

اوره موجود در کنستانتره

7. اوره : اوره به عنوان جانشین پروتئین ، از مواد ازته ساده و ارزان قیمت می باشد كه در سیستم گوارشی گاو تبدیل به پروتئین می شود.

کارشناسان معتقدند، اوره وقتی مؤثر است که به مقدار کافی، مواد نشاسته ای (غلات) و مواد قندی در جیره وجود داشته باشد وگرنه موجب مسمومیت آمونیاكی می شود. مقدار اوره در کنسانتره معمولاً کمتر از 8/0 درصد می باشد.

اهمیت مصرف کنسانتره در گوسفند پرواری

معمولاً سه هفته قبل از قوچ اندازی درگله از کنسانتره دامی به منظور بالا بردن میزان بره زایی میش استفاده می شود که به این عمل فلاش کردن (فلاشینگ) می گویند.

این عمل به منظور بالا بردن توانایی جفتگیری قوچ ها نیز انجام می شود. دراین حالت معمولاً روزانه 100 تا 300 گرم کنسانتره دراختیار دام قرار می دهند و سپس قوچ اندازی انجام می گیرد.

نحوه مصرف کنسانتره

بعد از مرحله قوچ اندازی دردوران اولیه آبستنی ، مصرف کنسانتره کاهش می یابدو مجدداً در6 هفته قبل از زایمان، تغذیه با کنسانتره افزایش می یابد.

باید یادآور شد که 60 درصد رشد جنین درهمین 6 هفته صورت می گیردوچون وزن بره درزمان تولد با رشد بره، بعد از تولد رابطه مستقیم دارد، لذا مصرف کنسانتره اقتصادی ترین روش تولید است.

مصرف کنستانتره در زمان آبستن بودن میش

مصرف کنسانتره درصورت نبودن بیماری درگله و تغذیه صحیح با آن درهفته های آخر آبستنی، تعیین کننده ازدیاد وزن تولد، تضمین کننده رشد مناسب بعد از تولد، بالارفتن قابلیت دفاع درمقابل بیماریها و ازدیاد شیر درمیش ها می شود.

کنستانتره بعد از زایمان میش

بعد از زایمان 70-50 درصد جیره میش را کنسانتره تشکیل می دهد که این میزان بستگی به تعداد بره های متولد شده دارد. البته دریک قلو زاها تغذیه با کمتر از 50 درصد کنسانتره برای مدت 6 هفته بعد از زایمان را می توان ادامه دارد.

نقش کنستانتره در پرواری بره

پرواری بعد از دوره شیر خواری، بره ها با جیره های حاوی 80 تا 90 درصد کنسانتره تغذیه می شوند تا به وزن مناسب کشتار برسند. تجربه ثابت کرده است که مصرف کنسانتره درگوسفند داری ها سبب افزایش وزن روزانه 334 گرم می شود. البته این امر بستگی به نژاد ، وزن ، سن و جنس هم دارد.